De funeste werking van het verleden in het heden

Men zegt het zo gemakkelijk: laat het verleden toch rusten!

Alsof de persoon actief bezig is om zich met het verleden te bemoeien en het levend te houden.
Het tegendeel zie ik juist bij mijn cliënten. Zij getroosten zich grote moeite om het verleden weg te duwen wanneer het zich opdringt. Dat opdringen gebeurt onverwacht, als gevolg van een zogenaamde ‘trigger’ ervaring in het nu. De persoon wordt overvallen door de automatische reacties die zo’n trigger oproepen: gedachten, gevoelens, fysieke sensaties en soms ook handelingen die buiten de controle van de persoon in kwestie tevoorschijn komen.

Een voorbeeld: een cliënte van me stapt de tram in tijdens het spitsuur. Het sneeuwt buiten. De tram is stampvol met allemaal  natte, koude mensen. Ze wordt  door de mensen achter haar de tram in geduwd en eindigt in de alcoholwalm van een grijze, onverzorgde, dikke man. Ze wordt overvallen door een golf misselijkheid, haar adem stokt, ze wordt benauwd en merkt dat het angstzweet haar aan alle kanten uitbreekt. Ze krijgt het afwisselend ijskoud en gloei heet en het voelt alsof de benen die haar zojuist met krachtige passen over straat joegen, nu onder haar uit geslagen zijn. Ze kan zich nog net vasthouden aan de stang anders zou ze zo door haar voegen zijn gezakt. Dan begint haar lichaam te trillen en ze voelt zich klein worden, de stemmen om haar heen verstommen terwijl diep in haar een erbarmelijk janken hoorbaar wordt. Ze ziet een groot donker iets over haar heen buigen en zeggen: houd je bek kreng! Dan wordt het zwart voor haar ogen. Het volgende wat ze merkt is dat er ruimte komt in haar borstkas, adem stroomt vanzelf naar binnen en de zwartheid verdwijnt. Iemand tikt tegen haar schouder: “Mevrouw we zijn op de eindhalte, moet u er niet uit?”.  Ze schrikt op en knikt: “Ja, sorry, ik was even in gedachten verzonken”.